Spis treści
Wysoko wrażliwość – co to jest?
Wysoka wrażliwość lub inaczej nadwrażliwość emocjonalna jest to zbyt intensywny odbiór przez jednostkę świata. Osoba wysoko wrażliwa jest najczęściej labilna emocjonalnie, a jej reakcje są nieadekwatne do bodźca. Wrażliwość emocjonalna niejednokrotnie traktowana jest właśnie jako forma niedojrzałości, brak kontaktu z realnym światem (Daniels, Piechowski 2009). O ile zatem wrażliwość jako taka może być odbierana ambiwalentnie, o tyle nadmiarowość jej występowania, rozumiana jako nadwrażliwość, a nawet przewrażliwienie niesie ze sobą jednoznacznie pejoratywne oceny (Szpunar, 2017). Osoba wysoko wrażliwa odczuwa bodźce intensywniej niż inni. Sama nadwrażliwość nie jest zaburzeniem psychicznym, ale swoistą cechą osobowości, z którą można normalnie żyć.
Co charakteryzuje wysoko wrażliwe osoby to tendencja do głębokiego przetwarzania informacji, rozważania różnych możliwości i analizowania szczegółów przed podjęciem decyzji lub przystąpieniem do działania. Osoby takie są też podatne na przestymulowanie i bardziej reaktywne emocjonalnie. Przykładają większą wagę do szczegółów niż inni, na przykład zwracają większą uwagę na mimikę twarzy, ton głosu czy mowę ciała. Nadwrażliwcy są bardziej empatyczni, kreatywni, wrażliwi na sztukę. Niestety są też bardziej podatne na stres i są najczęściej perfekcjonistami. W stosunku do innych osoba wysoko wrażliwa jest bardzo empatyczna, za to w dużych skupiskach ludzi bardzo nieśmiałe. Osoby wysoko wrażliwe mają ogromną wrażliwość zmysłów na bodźce zewnętrzne i ból somatyczny. Odczuwają dyskomfort spowodowany nadmierną stymulacją wzroku ,słuchu, węchu. Mogą odczuwać zbyt silne przytłoczenie w przypadku stymulowania więcej niż jednego zmysłu w tym samym czasie. Presja wywołuje drażliwość. Wybierają spokojną, cichą pracę, Bez deadline’ów i presji. Co jeszcze charakteryzuje nadwrażliwców to drobiazgowość, częste analizowanie przeszłości, przez co przypominanie sobie o nieprzyjemnych zdarzeniach. Osoby wysoko wrażliwe nie lubią zmian. Zmiany powodują u nich dyskomfort. Za to czują się dobrze w rutynowych i znanych sytuacjach. Kiedy nastąpi w ich życiu jakaś zmiana, automatycznie generuje się u nich stres.
Wysoko wrażliwość – jak sobie radzić?
Życie osoby wysoko wrażliwej jest bardzo stresujące, często ma trudności z poradzeniem sobie z rzeczywistością. Co może zrobić, aby sobie poprawiły standard życia? Objawy można złagodzić przez relaks w ciszy i w spokoju. Warto też nauczyć się zarządzać konfliktem. Ze względu na dobrze rozwiniętą empatię zadanie to może być ciężkie, jednak warto nad tym pracować, gdyż tłamszenie emocji takich jak złość nie wychodzi na dobre. Odpowiednia higiena snu, powolniejsze tempo życia również jest wskazana, gdyż to zapewnia wewnętrzny spokój, lepszą koncentrację i uwagę. Warto też unikać nadmiaru bodźców emocjonalnych – ograniczenie do minimum spędzanie czasu z osobami, które sprawiają, że po spotkaniu czujemy się bardzo wyczerpani. Pomaga też planowanie dnia tak, aby nie był przepełniony, aby mieć czas na odpoczynek i wyciszenie. Najważniejsze – nie myśleć o sobie jako o kimś gorszym. Każdy z nas jest inny, każdy z nas jest wyjątkowy, a nadwrażliwość nie jest chorobą, a cechą.
Bibliografia:
Daniels Susan, Piechowski Michael M.,( 2009).Embracing Intensity: Overexcitability, Sensitivity, and the Developmental Potential of the Gifted, w: Susan Daniels, Michael M. Piechowski (red.), Living with Intensity. Understanding the Sensitivity, Excitability and Emotional Development of Gifted Children, Adolescents, and Adults, Great Potential Press, Scottsdale
Szpunar, M. (2017). Wrażliwość (nie tylko) artystyczna. Kultura I Społeczeństwo , 61 (1), 123-134. https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.1.6